De afgelopen week is de Europese gasmarkt opgeschrikt door plotselinge prijsschommelingen. Na een dreigende staking in Australië, die de wereldwijde gastoevoer op zijn kop dreigde te zetten, kunnen Europese consumenten en bedrijven nu opgelucht ademhalen. Recent vrijgegeven cijfers tonen een daling van 10% in het gasverbruik in de eerste helft van 2023 ten opzichte van vorig jaar. Daarnaast tonen de data aan dat de invoer van vloeibaar aardgas met bijna 50% is gestegen, waardoor de afhankelijkheid van conventioneel gas vermindert.

Aanvankelijk schoten de prijzen omhoog toen vakbonden bij energiegiganten zoals Woodside Energy Group en Chevron, die samen goed zijn voor 10% van de wereldwijde levering van vloeibaar aardgas (LNG), dreigden met stakingen. Deze acties werden voornamelijk veroorzaakt door loononderhandelingen die waren vastgelopen.

Echter, de schrik was van korte duur. Na het bereiken van een principeakkoord bij Woodside, waarover de leden nog moeten stemmen, en na overleg bij Chevron, zijn de prijzen op de groothandelsmarkt aanzienlijk gedaald. Op de toonaangevende beurs in Amsterdam daalde de prijs van gas op donderdagochtend met meer dan 16%.

Hoewel het Australische gas voornamelijk naar China gaat, heeft het een indirect effect op de Europese markt. Wanneer de levering aan China wordt beperkt, moet het land zich wenden tot andere leveranciers, waardoor het gaat concurreren met Europa, met prijsstijgingen als gevolg.

Vorig jaar zagen velen de gevolgen van een verstoorde gastoevoer toen Rusland de toevoer naar Europa verminderde. Dit resulteerde in zeer hoge energierekeningen voor vele Europese huishoudens. Gelukkig lijken de prijzen nu te stabiliseren, wat wordt weerspiegeld in de aankondigingen van energiebedrijven zoals Vattenfall en Essent die hun tarieven verlagen voor een groot deel van hun klanten.

Gasverbruik in Nederland ziet aanzienlijke daling

Nederland heeft in de eerste helft van 2023 een opmerkelijke daling van het gasverbruik genoteerd. Volgens de nieuwste cijfers van het CBS is er 15,7 miljard kubieke meter aardgas gebruikt. Dit is een daling van 10% vergeleken met dezelfde periode in 2022.

De grootste daling was te zien bij industriële grootverbruikers, met een afname van 13%. Met name de chemische industrie liet een opvallende vermindering van 18% zien, terwijl de papierindustrie zelfs 34% minder verbruikte. Huishoudens volgden de trend door hun verbruik te verminderen van 4,6 miljard m3 naar 4 miljard m3, wat neerkomt op een afname van 13%.

Een opvallende verschuiving was ook merkbaar in de invoer van aardgas. Hoewel de invoer van vloeibaar aardgas (LNG) bijna 50% hoger was dan vorig jaar, daalde de invoer van gasvormig aardgas met 17%. De totale invoer was slechts 2% hoger dan vorig jaar, terwijl de uitvoer met 10% toenam, met Duitsland als voornaamste bestemming.

De invoer van LNG komt voornamelijk uit landen als de Verenigde Staten, Rusland en Noorwegen. Met de VS als dominante leverancier, was ongeveer 63% van de totale LNG-invoer afkomstig uit dit land, wat neerkomt op ongeveer 25% van de totale gasinvoer.

Wat betreft de binnenlandse gaswinning blijft deze dalen. Het CBS meldt dat er op land 38% minder gas werd gewonnen, terwijl de winning op zee 19% lager was. Een lichtpuntje was de vulgraad van de gasopslagen. Deze waren in juni 2023 voor 78% gevuld, wat 15% meer is dan de gewenste vulgraad voor deze tijd van het jaar.

Analisten suggereren dat de stijgende energiekosten mogelijk een rol hebben gespeeld bij deze vermindering. Al in 2021 begonnen de energieprijzen te stijgen toen Rusland zijn gaskraan begon te verminderen. Dit heeft geleid tot verhoogde energierekeningen voor huishoudens en bedrijven, wat op zijn beurt mogelijk heeft bijgedragen aan de bewuste vermindering van het gasverbruik.